Suikervrij eten is hip. Waarom eigenlijk? We eten toch al jaren suiker? Moeten we daarmee stoppen? Zijn er slechte en goede suikervarianten die je kunt eten?
Geraffineerde suikers
Bij geraffineerde suikers worden er voedingstoffen verwijderd om ‘pure’ suiker te krijgen. Geraffineerde suikers zijn niet slecht voor je in de zin dat je er gelijk ziek van wordt. In de juiste verhouding heb je suikers nodig, maar door suiker te raffineren wordt het suikeraandeel in je eten groter dan eigenlijk zou moeten.
Over suiker en vet
In een documentaire van tweelingbroers over suiker en vet wordt duidelijk dat ratten zich ziek eten aan voeding met een verhouding van ongeveer 50% suiker en 50% vet. In niets wat je in de natuur vindt komt deze verhouding voor. Tegenwoordig in ons eten wel. Roomijs heeft bijvoorbeeld die verhouding, en cheesecake.
Na diverse onderzoeken en experimenten waren dit de voornaamste conclusies uit de documentaire:
- Als je onbeperkt suiker zou mogen eten, zou je automatisch minder vet en eiwitten eten en dus niet gelijk dikker worden.
- Als je onbeperkt mocht eten van eten met ongeveer de helft suiker en de helft vet, zou je dit ook doen. Je lichaam geeft niet aan dat je moet stoppen. Wat er met je gebeurt, is vergelijkbaar met wanneer je een verslaving zou hebben.
Wat kun je hiermee?
De eerste conclusie staat nogal wankel, want we hebben tegenwoordig weinig rem op ons eetgedrag. Dit zou je ook nog eens kunnen trainen door op je suikerinname te letten.
De tweede conclusie doet je beseffen dat je moet oppassen met vet- en suikerrijke voeding, want het is echt verslavend lekker. Maar: wij zijn geen ratten. Wij kunnen nadenken. Daarom kunnen we bewuster kiezen als het om suiker gaat – of om vet en eiwitten.
Waarom liever een appel dan een suikerklontje?
Een appel bevat fruitsuiker (fructose) en daarnaast voedingstoffen die je ten eerste nodig hebt om gezond te blijven en die ten tweede worden gebruikt om de suikers goed in je lichaam op te nemen. Je zou geraffineerde suiker(s) dus heel goed moeten combineren met veel gezonde voedingsstoffen om ervoor te zorgen dat je er wat aan hebt, maar… dat is lastig. Je zou dan alle losse voedingsstoffen van de appel, zoals vezels, ergens anders uit moeten halen. In dat ‘ergens anders’ zouden dan weer geen extra suikers moeten zitten, anders moet je weer meer suikerloze producten eten met meer vezels… enzovoort.
Dit maakt het juist zo lastig om goed te eten. Als je de grote suikerlijst hebt gezien, weet je dat er enorm veel namen zijn voor suiker. Het zit overal in, soms verstopt onder een andere naam. (Wil je die namen leren kennen, klik dan door naar mijn bingospel.) Hiermee eet je er ongemerkt te veel van.
Suikervervangers
Je krijgt dus zonder dat je het in de gaten hebt al veel suiker binnen. Daarom kan het slim zijn te kiezen voor ‘suikervervangers’. Suikervervangers zijn soms ook suikers, maar ze bevatten naast suiker andere voedingsstoffen. We noemen ze suikervervangers omdat ze geraffineerde suiker vervangen. Wat ze echter vooral doen, is ervoor zorgen dat je daarnaast vezels of eiwitten binnenkrijgt.
Voorbeelden suikervervangers: banaanpoeder, kaneel, kokos(bloesem)suiker, luxema of lucuma, mesquite, palmsuiker, stevia, vanille, xylitol
Xylitol en stevia zijn uit dit rijtje de enige zoetstoffen. Zoetstoffen zijn onschadelijk in kleine hoeveelheden. Xylitol heeft de eigenschap dat het de schadelijke invloed van suikers kan stabiliseren. Kaneel valt onder de kruiden. Als je kijkt naar kokossuiker en banaanpoeder: dit zijn ook suikers (ongeveer 90%) maar ze bevatten een kleine hoeveelheid andere voedingsstoffen, zoals eiwit. Ook hier kom je dus snel mee aan je suikertax.
Is suiker slecht voor je?
Kort antwoord: nee. Water is ook niet slecht voor je, maar als je er teveel van binnenkrijgt, is het dodelijk. Ditzelfde geldt voor suiker.
Val je af als je het niet meer eet?
Nee, dat zal niet per definitie helpen. Minderen met suiker is een manier om jezelf aan te leren gezonder te genieten van eten. Als je je bewuster wordt van wat je eet, zul je eerder gezondere keuzes maken en kiezen voor producten met meer vezels, eiwitten en vitamines. Belangrijker nog: je zult veel lekkerder in je vel zitten. En dat is nu net wat mensen eerder aan je zien dan dat je kilo’s kwijt bent, en veel belangrijker dan wat dan ook.
Natuurlijk zijn er mensen die zo suikervrij mogelijk eten en afvallen, en natuurlijk zou dat voor jou kunnen werken. Maar onthoud: het is EEN manier, en niet dé manier.
Betekent meer suikerinname een grotere kans op kanker?
Dat weet eigenlijk niemand zeker.
Er zijn indirecte links: als je veel suiker binnenkrijgt, ben je vaak ook zwaarder, zul je sneller obees zijn en/of diabetes hebben, en daardoor is de kans groter dat je kanker krijgt. Als je echter veel suiker eet, zwaar bent, obesitas of diabetes hebt, kan het ook zijn dat je geen kanker hebt of krijgt. Je zou dus met dezelfde logica kunnen concluderen dat suiker je kans op kanker verlaagt – wat óók niet waar is (of althans net zo min bewezen). Onder meer dit artikel (EN) op een informatieve website over kanker geeft aan dat suiker niet direct te linken is aan kanker.
Ik heb verder mijn best gedaan om een betrouwbare bron te vinden die het tegendeel zou bewijzen. Het klinkt me namelijk niet onlogisch in de oren dat kankercellen zouden kunnen groeien op suiker. Ik kwam echter vooral panieksites tegen die verwezen naar elkaar, of nergens naar, of naar onderzoeken waar net zo’n ‘sterke’ link tussen suiker en kanker bestaat als in mijn eerste voorbeeld.
Hoe zit het met die suikervrije sites?
Die zijn er vaak van overtuigd dat hun manier de enige of beste manier van leven is. Er is geen perfecte manier van eten, niet in het minst omdat iedereen anders is. Vaak baseren zulke bloggers hun ideeën op anekdotisch bewijs. Het heeft hen geholpen, dus waarom zou het anderen niet helpen? Daarmee bedoelen ze het goed, maar negen van de tien keer ontbreekt echt bewijs – of zijn de gebruikte bronnen onbetrouwbaar.
Een suikervrije taart is overigens niet suikervrij als er dadels of bananen in zitten. Taart kan niet suikervrij zijn. Lees suikervrij daarom als ‘vrij van geraffineerde suikers’.
In het kort/conclusies
Overdaad schaadt. Door te kijken naar wat je nodig hebt om te functioneren (in eiwitten, koolhydraten, vezels, vetten, vitamines en mineralen), kun je ook inschatten of je teveel suikers binnenkrijgt. En: die hoeveelheid heeft niets te maken met druk gedrag.
——————————-
Bonnen: Over Paleo | Over fructose (EN) | Over suiker (EN) | Suiker, het nieuwe vet | Onderzoek (EN) | Fructose 2 | Focus: suiker of vet? | Suiker gebruikt om slokdarmkanker te herkennen (EN)
Ik sta natuurlijk open voor (meer) bronnen en referenties. Mail me gerust.
Vreemd dat je kankercellen met bacterieen vergelijkt
“Het klinkt me namelijk niet onwaar in de oren dat kankercellen zouden kunnen groeien op suiker. Tenslotte doen bacteriën dit ook.”
Met “niet onwaar” bedoel je ws “niet onlogisch” wat iets heel anders is om te beginnen. Verder weet je toch hopelijk dat kankercellen iets heel anders zijn dan bacterieen en dat deze gevolgtrekking dus nergens op slaat.
Dag Anna, dank je voor je reactie! Je hebt gelijk, er had beter ‘niet onlogisch’ kunnen staan en ik heb het aangepast. Alhoewel kankercellen anders zijn dan bacteriën, probeer ik een proces aan te duiden (groei) dat door voeding (suiker) mogelijk zou moeten zijn, doorgaand op aanhangers van ‘suiker veroorzaakt kanker’. Maar ik zie dat het als vergelijking met bacteriën eerder onduidelijk wordt en ik de bacterie-verwijzing beter weg kan laten. Fijn dat je de moeite hebt genomen om je feedback te delen!
Leuk om te zien dat je zo snel reageert. Overigens vind ik je site heel nuttig en informatief en ben ik blij dat je niet meedoet aan het paniekzaaien en genuanceerd kijkt naar voeding. Nog 1 oprechte vraag over suiker en kanker, want ik weet daar het antwoord niet op: kankercellen zijn in pricipe “op hol geslagen” normale menselijke lichaamscellen. Wanneer je lichaamscellen zou kweken in een petrieschaaltje, zouden die dan groeien op suiker? Menselijke cellen hebben natuurlijk sowieso suiker nodig voor energie dus kankercellen ook, maar zou (een teveel aan) suiker menselijke cellen ertoe aanzetten om kankercellen te worden? Hmm, ik vind t toch interessante materie, mss moet me er ook eens wat verder in verdiepen ?
Dag Anna, dank je voor je reactie en compliment! Ik probeer inderdaad heel genuanceerd te kijken, met name omdat niemand hét antwoord op bepaalde vragen heeft en omdat de juiste antwoorden ook nog eens per persoon kunnen verschillen (iets af/aanraden omdat het voor één persoon (niet) werkt wordt helaas nog te vaak gedaan, ook door ‘serieuze’ websites).
Op je vraag kan ik helaas geen antwoord geven. Onlangs las ik over kankercellen dat het de enige cellen zijn die altijd door kunnen groeien en zichzelf kunnen vernieuwen – iets wat wij nog altijd proberen te bewerkstelligen voor al die andere cellen die we hebben (huidvernieuwing, organen…). Suiker is overigens slechts één vorm van energie, je zou bijvoorbeeld ook kunnen vragen of je in dat petrieschaaltje met vet of eiwit kunt werken of misschien zelfs alleen met zonlicht, water, lucht… of dat je een combinatie nodig hebt, of specifieke vitamines, mineralen, etcetera.
Mocht je je er inderdaad meer in verdiepen en iets terug kunnen koppelen, dan hoor ik dat graag! Leestips zijn ook welkom.
ik weet niet juist van wie ik dat heb gelezen maar iemand zei dat het niet uit maakt wat voor suiker het is of het gewone of bio of wat dan ook allen zijn ze slecht?
Dank je voor je input! Het is niet zo dat alle suikers slecht zijn, maar ze doen wel allemaal hetzelfde. Waar het verschil in zit is dat bijvoorbeeld kokossuiker geen pure suiker is, maar nog (zij het in heel kleine hoeveelheden) vezels en eiwitten kan bevatten.
hoe kan ik suiker uit een schuimblok halen
hoe kan ik suiker uit een schuimblok halen