De Allerhande publiceerde haar magazine met als thema ‘Het nieuwe eten’. Onder meer Rens Kroes deelde in het blad haar recepten en tips. Albert Heijn verklaarde het niet eens te zijn met wat er door deze ‘experts’ werd gezegd. Waarom wordt zulke inhoud dan wel gepubliceerd en wat voor effect heeft dit?
Rectificatie Allerhande
In de Allerhande werd het podium gegeven aan foodtrendsetters die hun mening gaven over gezond eten. Albert Heijn nam hier afstand van nadat er veel kritische reacties werden geplaatst over het magazine. ‘Het is de mening van deze personen’, aldus Albert Heijn, ‘en niet ons standpunt of beleid.’
Het is naar mijn idee terecht dat deze rectificatie wordt geplaatst. Met de Allerhande denk je als gemiddelde Nederlander toch een informatieve bron in handen te hebben. De supermarkt komt pas op plaats 13 in ons lijstje met betrouwbare bronnen, maar het staat er alsnog op. Internet staat op plaats 6. Boeken op plaats 4. Dat betekent dat een Rens Kroes met haar site en boeken best gecorrigeerd mag worden op inhoud.
Wat is wijsheid?
Zoals ik al eerder schreef (en wat eigenlijk onder ‘gezond verstand’ valt): wat op internet staat is niet gelijk wáár. Ook niet als het op een hippe website staat met honderdduizenden bezoekers per maand. Ook niet als de oprichters van die website kookboeken hebben geschreven. Echt niet. Ze doen dit namelijk (ja echt waar) om geld te verdienen. En dat is logisch, want zonder geld heb je geen hip eten.
Het NRC publiceerde een artikel van Rosanne Herzberger waarin zij terecht opmerkt dat iemand als Rens Kroes nooit hoeft te rectificeren. Ze gaat zelfs een stapje verder en verwijst naar (paniek)onderzoeken die ertoe hebben geleid dat de Europese Wetgeving rondom bepaalde voedingsmiddelen is veranderd. Haar conclusie is eigenlijk dezelfde als die van mij: overdaad schaadt en je gaat niet dood van een beetje kleurstof of een E-nummer (ernstige allergieën daargelaten).
Overdaad en gezond verstand
Overdaad schaadt, en dat geldt niet alleen voor eten, maar ook voor paniekartikelen – misschien nog wel meer. Wat er met de rectificatie van de Albert Heijn en haar Allerhande gebeurde lijkt me daarom een goede ontwikkeling. We kunnen wel blijven geloven wat iedereen met een website (en enige kennis over eten) beweert, maar dat heeft ons in het verleden ook weinig goed gedaan. Drie voorbeelden:
- In de jaren ’80 was het brooddieet hip. Met om de dag een brooddag zou je kilo’s kwijtraken.
- Sonja Bakker liet een tiental jaar terug mensen afvallen met een generieke 1200-1600 kcal per dag (en logischerwijs vielen mensen ook af met zo weinig eten), een dieet dat voor iemand van 110 kilo maar ook voor iemand van 50 kilo geschikt zou zijn.
- Rens Kroes en andere health freaks/websites raden je anno nu aan om ‘puur’ te eten en bewerkt voedsel (en vooral ook suikers) te vermijden.
Dat de Allerhande een rectificatie plaatst over een nu hip dieet (wat tegenwoordig een levensstijl heet) geeft weer dat we altijd moeten blijven nadenken. Hoe makkelijk is het om een website over gezond eten te maken? Hoe makkelijk is het om dit er zo professioneel uit te laten zien dat mensen je serieus nemen en overnemen wat je schrijft (en je zelfs vragen om erover te praten in de Allerhande)?
Die overdaad aan gezondheidswebsites met bijbehorende gezondheidsclaims zorgt nu helaas voor een paniekcultuur waarbij iedereen elkaars eetgedrag kritisch bekijkt. Het enige waar je je druk om zou moeten maken is of je zelf fit en gezond bent – en of je je ook zo voelt.
De eetcultuur van 2015
Vink het lijstje maar af. Hoeveel heb jij er al gehoord?
- Suikervrij eten doet echt wonderen voor mijn huid/figuur/hormoonhuishouding.
- Welnee, je hebt geen suiker nodig. Alleen kokosbloesemsuiker, palmsuiker, Stevia, bananen, honing, dadels…
- Als ik het niet uit kan spreken, eet ik het niet.
- Superfoods.
- Granen zijn slecht voor je.
- Suiker is slecht voor je.
- De magnetron is gevaarlijk.
- Van brood word je dik.
- Dat is niet goed voor je, hoor!
- Weet je wel wat daar allemaal in zit?
Het zijn van die uitspraken die je ‘overal’ hoort. De panieksites doen hun werk. Positief? Er zijn ook sites die proberen zich alleen op feiten te baseren en die aan bronvermelding doen, of die het melden als ze puur hun mening online zetten.
Wat weten we zeker?
- Honing is nog niet bewezen geneeskrachtig, zegt Albert Heijn. Ik vond een onderzoek uit 2007 waarin staat dat honing wel effectief kan zijn bij keelpijn (met minieme verschillen ten opzichte van medicatie). Verder zijn er andere onderzoeken die uitspraken doen over de effectiviteit van honing (zoals deze en deze). Het is dus niet zo dat honing niets voor je doet bij (keel)pijn. Maar… zie punt 2.
- Overdaad schaadt. Van een te grote hoeveelheid water kun je ook doodgaan. Van een teveel aan suiker, zoetstoffen, vet, koolhydraten, brood, eierkoeken, bewerkt eten en superfoods ook.
- Niet alles wat op internet staat is waar. Ook niet als Rens Kroes het zegt.
Tip: lees nog eens mijn artikel over betrouwbare websites. Je hebt bij dezen toestemming om alle inhoud van deze website ook pas te vertrouwen als ik betrouwbare bronnen vermeld. Blijf kritisch en laat een site nooit voor paniek zorgen. Nergens voor nodig!
In welk ‘paniekartikel’ ben jij weleens getrapt?
Liesbeth Oerlemans zegt
Een aanvulling: honing doet in ieder geval niets (behalve smaak) boven de ca. 42 graden Celsius omdat dan de enzymen niet meer werkzaam zijn. Dus honing in thee is wellicht lekker, maar heeft geen bijzondere werking.