Fabel: gesmolten kaas is vetter dan gewone kaas

Gesmolten kaas is vetter dan gewone kaas: dit is een fabel die niet waar en niet onwaar is. Wat? Is het zowel waar als niet waar? Ja, lees maar verder.

Ooit zei een vriendin tegen mij: ‘Als je kaas smelt, dan wordt het extra vet’. Mijn mond viel open, want dat wist ik niet. ‘Gesmolten kaas is vetter dan gewone kaas?’ vroeg ik verbaasd. Ze knikte, haalde onze tosti’s uit de oven, en hield de ketchupfles omhoog. ‘Wil jij ook?’ Ik bekeek eerst mijn tosti. Was de kaas die erop zat nu opeens vetter geworden? Ik kon het me niet voorstellen.

Gesmolten kaas is vetter dan gewone kaas

Stel, je maakt een tosti. Je belegt een broodje met kaas, eventueel met boter en/of ham, en je verwarmt hem in een pan, in de oven, of in de magnetron. Hoe kan de kaas daar vetter van worden? Je ziet misschien wel extra vetbubbeltjes als de kaas zich opwarmt, maar echt: vetter wordt het niet. Of toch?

Hoe zit dat precies?

Kaas bestaat voor een deel uit water. Op het moment dat je kaas verwarmt, verdampt een deel van dit water. Dat betekent dat de kaas iets minder gaat wegen. De vetten en eiwitten blijven er gewoon in zitten. Stel: in een plakje kaas zit eerst 35% vet, 25% eiwit en 40% water. Een deel van het water verdampt. Nu zit er in datzelfde plakje 40% vet, 30% eiwit, en 30% water. Het lijkt nu of er meer vet in de kaas zit, maar in grammen is het nog steeds precies hetzelfde.

De percentages hierboven zijn verzonnen, maar het principe gaat wel altijd op. Het enige wat er dus gebeurt bij het verwarmen van kaas is dat er minder water in zit. Je kaas is relatief gezien vetter (in procenten), maar er komt geen grammetje vet bij (en ook niet meer eiwit).

Geloofde jij de fabel dat gesmolten kaas vetter is dan gewone kaas?

Dit artikel maakt deel uit van een reeks artikelen bij het gezonder-genieten-spel (livegang 2016). Speel alle levels uit en ontdek de verborgen fabels over eten en drinken.